De Romantische Klik

Zondagochtend stond ik in mijn hotel in Berlijn in de rij bij het ontbijtbuffet. Een kleine blonde vrouw uit Noord-Amerika, niet onaantrekkelijk, stond voor me. Ze was aan het talmen, alles bekeek ze nauwkeurig en ze wilde van het meeste iets meenemen. Ik was met mijn gedachten elders, keek waarschijnlijk chagrijnig, want ze zei: 'Sorry, hoor, dat ik je ophoud.' Ik schrok op en zei: 'Nee, hoor, geen probleem, het is zondag, toch? Take it easy ' Een verleider zou met een knipoog hebben gezegd: 'Geen probleem, ik zou eeuwig op je wachten.' Zónder innerlijke overtuiging. Gespeelde romantiek is de manier om ons te uiten, opdat we er niet onder hoeven te  lijden, herinnerde ik me. Maar het was nog vroeg. En misschien te laat om het in praktijk te brengen - met een reden.

Nostalgie: met de trein aankomen in Berlijn. Ik koos voor Ostbahnhof, vanwege Oekraïne en omdat ik zo'n twintig jaar geleden vanaf dat station terugkeerde naar Amsterdam. Een verhuizing vanuit een kamer in Prenzlauerberg; uit die kamer kwam alles wat ik in drie maanden had verzameld, boeken, cd's, kleding en wat niet meer, zodat ik die decembermaand bepakt en bezakt via de S-Bahn Schönhauser Allee naar Ostbahnhof ging. Het was een bezoeking, na telkens even gelopen te hebben moest ik weer stoppen, er kwam geen eind aan. Nu had ik alleen een rolkoffertje en ik besloot vanaf het Ostbahnhof naar Prenzlauerberg te lopen, de omgekeerde weg. Ik had behoefte aan frisse lucht en beweging, bovendien had ik indertijd elke dagelijkse wandeltochten gemaakt, spazieren in Berlin.  Een automatische reflex, nu weliswaar met af en toe wat navigatie. Vooruitgang? Het was zaterdagavond, maar het leek maandagavond, misschien kwam het door de wijk Friedrichshain in het donker. Ik kruiste de Karl-Ma

Afgelopen dinsdag kreeg ik een mail van de mij onbekende Inez Hand, hoewel ze zichzelf in het briefje Yulya noemt en afsluit met Yulichka Hallo. Hoe gaat het vandaag? Ik wil je chatten. Ik ben op zoek naar een langdurige relatie of op zijn minst een goede vriend. Ik heet Yulya. Ik ben een aantrekkelijke vrouw. Ik hou van een sportieve levensstijl en doe ook graag yoga. En ik ben ook gek op klassieke muziek. Als je meer over mijn leven wilt weten, vraag het dan gewoon. Ik ben ongetrouwd vrouw. Ik ben nooit getrouwd geweest en ik heb geen kinderen. Wat zou willen je over je leven schrijven? Ik ben geinteresseerd om je graag beter leren kennen. Waar woon je en hoe oud ben je? Vergeet niet, s tuur me je portret alsjeblieft. En dan stuur ik je meer van mijn foto's. Hoogachtend Yulichka. Onderaan staat een verwijzing naar Mixed Race Studies, 'Scholarly perspectives on the mixed race experience', een boek mogelijk Vandaag schreef ik deze brief terug: Dag  Yulya , Dank voor je brie

Dinsdagavond in de supermarkt had ik toevallig geen tasje bij me, dus ik pakte er een, een gele met een smiley. 'Die is gescheurd,' zei het meisje achter de kassa toen de boodschappen erin zaten, ik was afwezig, 'je mag wel een nieuwe pakken.' Het trof me dat de scheur niet door de smiley ging. Verwonderd ging ik naar huis, maar wat het betekende, daarop hoefde ik niet lang te wachten, al de dag erna zou ik dat ontdekken. Komischerwijs.

Gisteren zag ik bij  M. Joost Oomen die er zijn nieuwe boek, Visjes , aan het promoten was. Voorheen in de kunsten bestonden er authentieke gekken die niet gek zijn, maar nu is alles zoals bekend marketing. Oomen schijnt, zo hoorde ik uit betrouwbare bron, echt te zijn zoals hij zich voordoet, een aanstellerig jongetje met boordevol fantasie, terwijl ik elke keer dat ik hem zie denk, dit zaakje stinkt, je bent een poseur, je melkt een karaktertrekje uit, wat de opmerking van een oudere bevriende kunstenaar in herinnering brengt: 'Je moet iets vinden en dat uitspelen.' Niets tegen poseurs, maar dan moet je het spel wel goed uitspelen. In de manier waarop Van der Linden hem interviewde was het alsof ze werkelijk een kleuter of iemand met een 'verstandelijke beperking' tegenover zich te hebben. Enfin, ik geloof dus niet in het blije kind Joost Oomen, ik geloof in de rücksichtsloze marketingman Oomen. Of ik geloof in de schrijver moet nog worden bepaald. Wat hij voorlas, vo

Een leuke bijkomstigheid bij het schrijven is dat je af en toe van bevriende schrijvers werk krijgt toegestuurd. Ook van onbekenden, zo ontving ik van uitgeverij Lebowski de nieuwe intrigerende bundel Hier huizen draken  Marie Klaus met haar groeten. Daarop stuurde ik haar een mail dat ik aan de uitgever - we hebben dezelfde - had gevraagd of ze haar mijn bundel, die tegelijkertijd met haar bundel was verschenen, konden sturen. Ze meldde dat ze die inderdaad net had ontvangen: 'Ik kon er nog niet in kijken want ik was me aan het haasten naar een grote snoeiklus, maar als ik vanavond goor en afgepeigerd thuis kom, zal ik dat zeker doen.' Volgens mij is ze hovenier. Toevallig had ik in de lente van vorig jaar in de groenvoorziening gezeten - dit jaar komt er een bundeltje uit als alles goed loopt - een logische stap: schrijven, en vooral dichten misschien, is snoeien. Schrijver Karel Feenstra, bekend van zijn mooie zkv's (80 woorden) stuurde me een tijdje terug als dank een b

Nu de storm over het land en dus ook om mijn huis raast, moet ik denken aan afgelopen zaterdag toen ik in Terneuzen het woonhuis van Willem van der Decken, de kapitein van VOC-schip 'De Vliegende Hollander', zag. Het stond overigens te huur. Ondanks waarschuwingen van zijn vrouw aan het begin van de reis naar Batavia en smeekbedes van zijn bemanning bij Kaap de Goede Hoop wilde hij niet van wijken weten. Hij werd zo kwaad dat hij de stuurman overboord gooide en riep dat hij zou doorvaren, al was het tot het Laatste Oordeel. Volgens het bordje bij het huis dan, de vervloeking werd achterwege gelaten en ook dat het schip in de macht van de duivel kwam, wellicht om niemand af te schrikken, vanwege geloofsovertuigingen of een combinatie daarvan. De kapitein moest eeuwig blijven rondvaren, als een Wandelende Jood, met bloedrode zeilen tegen de wind in boven het water, zo wil de sage. Tot in de jaren negentig zijn getuigenissen van een ontmoeting met het spookschip genoteerd. Dit all

Op Valentijnsdag liep ik in Gent toevallig langs het verzorgingstehuis Privilege, dat als slogan heeft 'Waar mensen gelukkig zijn, een heel leven lang!' Twee oude dametjes zaten voor het raam en zwaaiden naar passanten. Wij zwaaiden vrolijk terug, maar geluk is zoals bekend een fucker ; als je op winst denkt te staan, dan verlies je het van de ene op de andere dag of na verloop van tijd. En vice versa, denk je dat het einde nabij is, doen zich opeens nieuwe kansen voor. Vermoedelijk is er net als een hit song geen recept voor, afgezien van de vraag wat geluk precies is, daarover verschillen natuurlijk de meningen. In een boekje over het kansspel in de kunsten, 'Het draait allemaal om fortuin' van Wim Wennekes, komen Dostojevski en Multatuli ter sprake, zoal bekend beide hartstochtelijke spelers, en als het om geluk/fortuna gaat, zijn we wellicht spelers.  Dostojevski had een theorie waarmee hij kon winnen, maar volgens zijn tweede echtgenote, Anna, was die alleen succ

Een tijdje geleden kreeg ik vanuit Duitsland via de post een artikel van Ulrich Greiner uit de Frankfurter Allgemeine Zeitung  (15-1-2022) toegestuurd door mijn vader. Dat doet hij vaker, zo'n twee keer per maand. Het ging over een liefdesgedicht getiteld 'Liefdesgedicht' van Ron Padgett (1942) en begint ermee dat er ook in de lyriek een 'arte povera' (een arme kunst) is die is gewijd aan alledaagse voorwerpen en waarin het geluk niet wordt gezocht 'aan gene zijde van het absolute maar aan deze zijde van het concrete'; de straat en het eigen huis in plaats van de hemel. Greiner geeft als voorbeeld 'This Is Just to Say' van William Carlos Williams: 'I have eaten / the plums / that were in / the icebox...' Mooie verzen en in wezen ook mijn poëtica, deze 'Alltäglichkeitspoësie', al moet ik erbij zeggen dat ik het concrete met het 'hemelse' poog te vermengen, beter gezegd te tonen dat ze vermengd zíjn. (Daarom is mijn poëzie welli

Schrijver, kunstenaar en theatermaker Nina de la Parra (1987) werd geïnterviewd door Het Parool (12-2) naar aanleiding van haar boek Make women come . Over het thema Valentijnsdag zegt ze: 'Ik merkte toen ik dit boek schreef dat veel van mijn liefdes en ervaringen zijn gecentreerd rond Valentijnsdag. Juist dat verlangen naar romantiek is vernietigend voor een rustige relatie. Valentijnsdag staat voor alles waar je je van wilt ontdoen. Maar steeds komt het weer om de hoek, en ben je toch weer teleurgesteld dat er niets is gebeurd - en dat je je hebt laten meeslepen. Ik hoop zo dat vrouwen mijn boek gaan kopen voor Valentijnsdag en het aan een vriendin of een leuke, vrouwelijke collega cadeau doen. Zodat het een keer niet om relaties draait, want Valentijnsdag is een fucker voor alle singles.'  Valentijnsdag is spannend voor pubers, een verkapt vruchtbaarheidsfeestje als de lente al een beetje in de lucht hangt, verder is ze de geïnstitutionaliseerde, mierzoete versie van romanti

 

Vanochtend wandelde ik over het strand van Oostende richting de Venetiaanse Gaanderijen. Daar liep ik Paul Haenen en vermoedelijk zijn partner tegemoet. Dominee Gremdaat rond kerktijd. Een Valentijnsweekend in het Thermae Palace Hotel? Het trof me als ironisch omdat mijn vader wel wat op hem lijkt: ook dominee, hoog voorhoofd en snorretje.  De heer Haenen keek me wat langer aan, alsof hij me herkende of iets in me zag.  Ik knikte. Ik knik graag.

In tijden van dickpics (digitale potloodventerij, las ik ergens, in feite iets om medelijden mee te hebben) zou je bijna vergeten dat er ook iets bestaat als tederheid. Daarom 'My First Time' van Blake Schwarzenbach.

Dinsdag werd bekend dat volgens een onderzoek van SIRE meer dan de helft van de Nederlanders op een betere manier afscheid had willen nemen van iemand die overleden is. Dit zou volgens SIRE komen omdat we te weinig over de dood praten, wat tot extra verdriet leidt. De meesten zouden een gesprek afkappen ('jij gaat nog lang niet dood') of van onderwerp veranderen als het ter sprake komt. SIRE-directeur Lucy van der Helm merkt op: 'Eigenlijk gaat zo'n gesprek niet over de dood, maar juist over het leven, er is niets mooiers dan terugkijken op een mooi leven.' Wat impliceert dat hoe minder mooi het leven is, hoe minder mooi het terugkijken wordt. Nu heeft niet iedereen zo'n mooi leven gehad, zij het als slachtoffer of als dader, dus dan wordt het minder prettig om erover te praten wellicht, ook voor de betrokkenen, laat staan of ze dat willen. De uitstekende nieuwe film van Ozon, Tout s'est bien passé , gaat over twee zussen die hun vader helpen bij euthanasie

 It's International Clash Day !

Een klein historisch moment, voor het eerst in mijn leven zou de schoorsteenveger langskomen. Een romantisch beroep leek me. Daken beklimmen in weer in wind om mensen warmte en gezelligheid te schenken. Op de een of andere manier stelde ik me de schoorsteenveger lang voor, mager, en uiteraard melancholiek, want wie zorgt er voor warmte in zijn eigen leven? Uiteraard heeft hij geen gezin, hij is waarschijnlijk een wees. Zijn droefheid is niet van zijn geharde gezicht af te lezen, maar alleen in de ogen te zien, de zwartgeblakerde kanalen van zijn ziel. Het bakkertje schenkt blijdschap door taarten en koekjes, maar bakt ook voor zijn eigen gezin, de schoorsteenveger schenkt zonder er al teveel voor terug te krijgen, men is hem alweer vergeten als hij de straat uitloopt. In 'The Chimney Sweeper' dicht William Blake over de jonge schoorsteenveger Tom, die vertwijfeld raakt als zijn 'lamswollen krullen' zwart zijn geworden door al het roet. Hij wordt gerustgesteld dat 'v

Vandaag was ik in Den Bosch - altijd aangenaam. Op de weg erheen in de trein las ik in de recente biografie van Erasmus over zijn verblijf als jongeling in deze stad bij de 'broeders des gemenen levens', die een radicale navolging van Christus voorstonden. Voortdurende meditatie op zijn lijden en leven in armoede, spot verdragen, want het was allemaal niets in vergelijking met wat hun voorbeeld had doorstaan. Iets voor de zondag om te overwegen: was Christus nu een romanticus of een anti-romanticus?

Een droom is uitgekomen: ik ben roadie. Niet bij een punkrockband, maar het theatrale equivalent, namelijk de show ' The Return of the Comeback ' van Kamagurka & Herr Seele, die momenteel op tournee zijn door Nederland. Al op de eerste avond, gisteren in Helmond, kreeg ik een rol toebedeeld als Quasimodo van het Louvre. Toen ik aan het begin opkwam om een tafeltje recht te zetten had ik nog niet de lachers op mijn hand, sterker nog, het bleef muisstil, misschien omdat het publiek niet zeker wist of mijn bochel nu een echte handicap was of niet. Het zag er vermoedelijk natuurlijk uit, men zou geschokt kunnen zijn geweest. Een rol die mij op het lijf is geschreven. Victor Hugo merkte op dat de klokkenluider van de Notre Dame de klokken begreep. Laat de rekwisieten de klokken voor mij zijn.

Ulysses van James Joyce (1882-1941) is vandaag honderd jaar geleden gepubliceerd. En ja, ook ik heb het niet uit kunnen lezen. In het begin is het best te doen, en intrigrerend, maar allengs wordt het steeds onleesbaarder tot het een blok aan je been wordt, althans voor mij uiteraard. De tweede keer dat ik het heb geprobeerd was afgelopen zomer in Triëst aan de Adriatische zee in Italië, de stad waar Joyce lange tijd heeft gewoond en waar hij op gesteld was. Het lezen ervan is dus niet gelukt, maar ik heb wel op een bankje gezeten tegenover zijn woning waar hij is begonnen met het schrijven van de roman, ik heb een taartje gegeten bij de pasticceria die hij frequenteerde en zag het taleninstituut waar hij werkte (Berlitz) en waarin nu een kledingzaak zit. In dat verband ontmoette hij de zakenman/schrijver Ettore Schmitz/Italo Svevo (1861-1928), die vaak naar Londen moest voor werk. Ze raakten bevriend, het is een van die legendarische schrijversvriendschappen uit de literatuurgeschied

Een week geleden na therapie - we spraken even over psychopaten - hoorde ik dat een jongeman uit Mannheim het vuur had geopend in een zaal van de medische faculteit van de universiteit van Heidelberg en zichzelf vervolgens had omgebracht bij de botanische tuin. Vóór het incident zou hij zijn vader per WhatsApp hebben laten weten dat de mensen gestraft moesten worden en dat hij een begrafenis op zee verlangde. De haat, vaak omgedraaide liefde, en zijn kogels niet veelal tranen?  Drie jaar geleden rond Hemelvaart was ik een paar dagen in Heidelberg, innig verbonden met de Duitse romantiek (o.a. Arnim en Brentano, Hölderlin) en ik was zwaar verliefd op een jongere collega. Ze was er alleen niet bij, dat was jammer, maar daarom had ik wel de handen vrij om te dichten, woorden als tranen. Een gedicht is terechtgekomen in Ik ben de Verlosser niet , over ideaal en werkelijkheid, het verlangen en de onmogelijkheid, hemel en aarde in feite - dat is wat de mens altijd heeft verscheurd en zál de